MVB in de praktijk

We nemen MVB-aspecten mee in al ons doen en laten. Dit doen we bij beleidsvoorstellen en bij beleggen, binnen zowel onze eigen organisatie als bij onze (uitbestedings-)partners. We verwachten dat iedereen binnen onze eigen organisatie en bij onze partners handelt volgens (inter)nationaal geaccepteerde normen op het terrein van MVB. Zo toetst SBZ Pensioen het MVB-beleid bij het aanstellen van een vermogensbeheerder.

SBZ Pensioen heeft samen met andere Nederlands pensioenfondsen het Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (IMVB) convenant ondertekend. Daarmee onderschrijft SBZ Pensioen het belang van het integreren van duurzaamheidsfactoren.

SBZ Pensioen is ervan overtuigd dat het actief meenemen van duurzaamheidsfactoren, op de lange termijn sterk bijdraagt aan een betere risico-rendementsverhouding van de portefeuille. In het beleggingsproces nemen wij effecten op de maatschappij en het milieu in iedere stap mee. Het vermogen van SBZ Pensioen wordt door diverse vermogensbeheerders belegd.

Vermogensbeheerders die voor SBZ Pensioen actief zijn, spelen een belangrijke rol in het realiseren van het MVB-beleid. Wij verwachten van hen dat ze informatie over milieu, sociale omstandigheden en goed bestuur integreren in de beleggingsprocessen om zo tot betere beleggingsbeslissingen te komen. Hun MVB-beleid moet aansluiten bij (inter)nationaal geaccepteerde normen en niet leiden tot te hoge risico’s. Ook moeten zij rekening houden met ons MVB-beleid.

SBZ Pensioen heeft het Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (IMVB) convenant ondertekend. Daarmee onderschrijft SBZ Pensioen om bepaalde stappen uit te voeren om MVB-risico’s te identificeren en, zover als mogelijk, te verminderen. Hierbij spelen de richtlijnen van de OESO en de Verenigde Naties een belangrijke rol. Het MVB-beleid van SBZ Pensioen is gebaseerd op de verschillende onderdelen van de due diligence (uitvoerig onderzoek) cyclus uit het IMVB-convenant. In ons MVB-beleid identificeren we bedrijven die een hoog risico lopen om een negatieve impact te hebben op de maatschappij of het milieu. We identificeren duurzaamheidsrisico’s met behulp van externe databronnen. Op basis daarvan stellen we screeningslijsten samen waarbij per bedrijf wordt gekeken naar de mogelijke ernst, de schaal, de waarschijnlijkheid en de omkeerbaarheid van de (potentieel) negatieve impact.

Belegt een van onze vermogensbeheerder in een bedrijf met hoge duurzaamheidsrisico’s welke niet onder de uitsluitingen valt? Dan gaan we hierover actief het gesprek aan. Het doel hiervan is om te monitoren of de vermogensbeheerder zich bewust is van eventuele risico’s, of hij een goede analyse heeft gemaakt en of deze in de beleggingsbeslissing is gebruikt. Als uit de evaluatie blijkt dat een vermogensbeheerder niet langer voldoet aan het gewenste MVB-beleid, zal SBZ Pensioen de vermogensbeheerder vervangen.

Waar wordt de integratie van duurzaamheidsfactoren toegepast?

De integratie vindt plaats binnen de gehele portefeuille.

Bij SBZ Pensioen vinden we het belangrijk om betrokken te zijn bij de bedrijven waarin we investeren. Zo kunnen we bedrijven waarin we beleggen stimuleren om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Dit doen we enerzijds door met deze bedrijven in gesprek te gaan en anderzijds door te stemmen op aandeelhoudersvergaderingen. We stemmen dan bijvoorbeeld op voorstellen op het gebied van milieubeleid, sociale omstandigheden en ondernemingsbestuur.

Bij het beleggen kijkt SBZ Pensioen naar zowel de financiële- als de maatschappelijke prestaties van een bedrijf. Soms beleggen we in bedrijven waar het maatschappelijk functioneren beter kan of moet. De meest directe manier om in zo’n situatie invloed op het beleid van deze bedrijven uit te oefenen, is door te stemmen op de aandeelhoudersvergaderingen. Daarnaast kunnen we ook met bedrijven in gesprek gaan, met als doel het gedrag op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen te verbeteren en om op lange termijn aandeelhouderswaarde te vergroten. Dit noemen we een actieve dialoog.

Zowel het voeren van een actieve dialoog als het stemmen op aandeelhoudersvergaderingen doen we niet zelf, maar doet onze ‘engagement manager’. Hierbij wordt er onder andere gekeken of bedrijfsactiviteiten voldoen aan de OESO-richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen en de UN Global Compact (UNGC). Deze engagement manager is hierin gespecialiseerd en doet dit ook voor veel andere beleggers. Samen met deze andere beleggers worden jaarlijks de belangrijkste aanvullende thema’s vastgesteld. We zorgen ervoor dat er voldoende aandacht is voor de thema’s die voor SBZ Pensioen belangrijk zijn: milieu en klimaat, gezondheidszorg en toegang tot financiering. Samen staan we sterk en laten we onze stem horen.

Stemmen op aandeelhoudersvergaderingen

SBZ Pensioen maakt gebruik van haar stemrecht op aandeelhoudersvergaderingen van bedrijven waarin wordt belegd. Stemmen is een directe en effectieve manier voor SBZ Pensioen om haar opvattingen op het gebied van maatschappelijk verantwoord beleggen over te brengen en om invloed uit te oefenen op het beleid van beursgenoteerde ondernemingen. SBZ Pensioen belegt in beursgenoteerde ondernemingen die ten minste jaarlijks een aandeelhoudersvergadering houden. Tijdens deze vergaderingen heeft SBZ Pensioen de mogelijkheid om te stemmen op onderwerpen die impact hebben op de waardecreatie op de lange termijn van een onderneming, zoals bijvoorbeeld corporate governance, strategie, of maatschappelijke en ecologische kwesties. Daarnaast is het een belangrijk instrument om ondernemingen te beïnvloeden waarbij (potentiële) negatieve impact is geconstateerd. Naast het stemmen op voorstellen van anderen draagt onze engagement manager namens SBZ Pensioen zelf onderwerpen aan.

Geïnteresseerd in hoe het fonds heeft gestemd op algemene vergaderingen van beursgenoteerde ondernemingen voor de Middelloonregeling? Kijk dan hier. De stemrapportages van de Beschikbarepremieregeling en de Nettopensioenregeling vindt u bij Downloads en Pensioen 1-2-3 laag 3 (Hoe hebben wij gestemd).

Actieve dialoog

Actieve dialoog is een belangrijk middel om aan onze aandeelhoudersrechten vorm te geven. SBZ Pensioen gaat in gesprek met bedrijven waar (potentiële) negatieve impact is gesignaleerd. Hierbij is er extra aandacht voor thema’s en problemen die financieel materieel zijn, die de meest negatieve impact voor samenleving en milieu veroorzaken of die voor onze deelnemers van belang zijn.

We spreken bijvoorbeeld met bedrijven die een grote uitdaging hebben om het Parijsakkoord te halen zoals olie- en gasbedrijven. Zo proberen we de bedrijven te stimuleren om op het gebied van klimaatverandering voldoende voortgang te blijven boeken in de energietransitie.

Een ander voorbeeld zijn gesprekken met bedrijven waar incidenten hebben plaatsgevonden. Een goed voorbeeld hiervan is de controversiële belegging in Volkswagen na de onthulling van ‘Dieselgate’. SBZ Pensioen kan in zo’n geval besluiten om in het bedrijf te blijven beleggen om zo actief gebruik te maken van de aandeelhoudersrechten om invloed uit te kunnen oefenen. Dit met als doel om zo de negatieve impact te verkleinen, te herstellen en in de toekomst te voorkomen. Wanneer blijkt dat na een actieve dialoog de doelstellingen niet aantoonbaar zijn behaald, dan kunnen we besluiten niet langer in het bedrijf te beleggen. Dit laatste geldt zeker voor bedrijven die de richtlijnen van de OESO en de Verenigde Naties schenden.

Onderaan deze pagina vindt u een lijst met bedrijven waarmee we in gesprek zijn of zijn geweest en de laatste update over de actieve dialogen.

Waar wordt actief aandeelhouderschap toegepast?

Er wordt gestemd en een actieve dialoog gevoerd in de categorie aandelen. In de categorie bedrijfsleningen is stemmen weliswaar onmogelijk, maar er wordt wel een actieve dialoog gevoerd met de bedrijven in de portefeuille. Bij fondsbeleggingen (een klein deel van onze portefeuille) is het niet SBZ Pensioen die verantwoordelijk is voor het beleid, maar de fondsdirectie. Wij monitoren het beleid met betrekking tot actief aandeelhouderschap. Als het beleid van het fonds te veel afwijkt van het beleid van SBZ Pensioen dan vervangt SBZ Pensioen het fonds.

We kiezen bewust voor een verantwoord beleggingsbeleid. Als onderdeel hiervan maken we een keuze waarin we wel en waarin we niet beleggen. Wanneer we kiezen om niet in een onderneming of overheid te beleggen, noemen we dat uitsluiten. Bekijk het overzicht van ondernemingen en overheden waarin we niet beleggen bij beleggingsdocumenten.

Uitsluiten is een zwaar middel dat we niet lichtzinnig toepassen. Wanneer we een bedrijf of overheid uitsluiten en er dus niet meer in beleggen, kunnen we namelijk ook minder makkelijk een gesprek voeren met dat bedrijf of die overheid om ze te bewegen verbeteringen aan te brengen.

We beleggen bewust niet in een aantal ondernemingen en overheden. Dit doen we omdat:

• Het wettelijk niet is toegestaan om in deze entiteiten te beleggen en/of
• Beleggingen in deze entiteiten controversieel zijn en/of
• Deze beleggingen onze minimale maatstaf niet halen en/of
• De producten en/of productieprocessen van deze entiteiten te schadelijk zijn

Het is wettelijk niet toegestaan

In Nederland is in de wet vastgelegd dat pensioenfondsen zich moeten houden aan een aantal sanctielijsten. Wettelijk zijn deze lijsten ondergebracht in de zogenaamde Sanctiewet 1977. De lijsten zijn afkomstig van onder andere de VN en de Europese Unie. Hoewel de meeste namen op deze lijst niet actief zijn op de internationale kapitaalmarkt, hebben we onze beheerders expliciet verboden om in ondernemingen of overheden te beleggen die op de sanctielijsten voorkomen.

Het is controversieel

Een aantal ondernemingen en overheden ondernemen activiteiten die zeer controversieel zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ondernemingen en overheden die zich schuldig maken aan het schenden van mensenrechten. Zo heeft SBZ Pensioen bijvoorbeeld een bedrijf uitgesloten vanwege de verkoop van militair materieel aan landen die zich schuldig maken aan het schenden van mensenrechten. De controverse kan ook op andere terreinen liggen. Een belangrijk uitgangspunt voor onze beleggingen zijn de OESO-richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen en de UN Global Compact (UNGC). Deze richtlijnen hebben onder andere betrekking op mensenrechten en arbeidsomstandigheden. Zo heeft SBZ Pensioen een Chinees bedrijf uitgesloten omdat het in strijd was met het UNGC en de OECD-richtlijnen voor Multinationale ondernemingen. We gaan in veel gevallen actief het gesprek aan met ondernemingen die deze richtlijnen schenden of dreigen te schenden (‘Actief aandeelhouderschap’). Wanneer dit gesprek niet resulteert in het voorkomen/mitigeren/herstellen van de (potentiële) negatieve impact op basis van de OESO-richtlijnen gaan we over op uitsluiting.

Het haalt niet onze minimale maatstaf

SBZ Pensioen hanteert een landenbeleid voor beleggingen in staatsobligaties en bedrijven en/of instanties waar de overheid een meerderheidsbelang in heeft. Niet alle landen halen onze minimale maatstaf. Landen vallen bijvoorbeeld af als zij slecht scoren op het terrein van mensenrechten. Het landenbeleid wordt minimaal jaarlijks bijgewerkt. Hierdoor kunnen landen die verbeteringen laten zien (weer) worden toegevoegd en kunnen landen die te veel verslechteren op tijd worden verwijderd uit het toegestane beleggingsuniversum voor staatsobligaties.

De producten en/of productieprocessen zijn schadelijk

Producten van ondernemingen kunnen schadelijk zijn voor mens en milieu. De moeilijke vraag is waar trekken we de grens van wat nog wel kan en wat niet. Een goed voorbeeld zijn fossiele brandstoffen. Net als vele anderen is SBZ Pensioen ervan overtuigd dat we een transitie moeten maken. Van een aantal fossiele brandstoffen vinden wij dat ze niet meer passen in onze portefeuille. Deze brandstoffen worden hieronder kort toegelicht.

Energieverbruik op basis van thermische kolen levert van alle fossiele brandstoffen de grootste bijdrage aan CO₂-uitstoot en heeft daarmee een belangrijke impact op de opwarming van de aarde. Daarnaast komt er tijdens het winnen, opslaan en transporteren van kolen fijnstof in de lucht. Dat is een belangrijke oorzaak van gezondheidsklachten, vroegtijdige sterfgevallen en jaarlijks hoge gezondheidskosten. Bovendien gebruiken kolencentrales veel water en kunnen kolenmijnen, die niet meer gebruikt worden veel problemen veroorzaken. We sluiten daarom instellingen uit die zich voor meer dan 10% van de omzet bezighouden met delving van thermische steenkool of die voor meer dan 10% van de omzet energie produceren op basis van thermische kolen. We maken een uitzondering voor instellingen die aantoonbaar de draai maken in de energietransitie. Deze bedrijven moeten minimaal 10% van hun productie uit duurzame energiebronnen opwekken.

Uit teerzand kan bruikbare olie worden gewonnen, maar bij de oliewinning komen veel meer broeikasgassen vrij dan bij ‘normale’ aardoliewinning. Daarnaast bestaan er ook risico’s op lekkages in de leidingen en op aantasting van de lokale leefomgeving. Tot slot is er een enorme hoeveelheid water nodig voor de winning en het raffineren van deze soort olie en dat zorgt voor drooggelegde rivieren en vervuilde meren. We sluiten daarom instellingen uit die meer dan 10% van hun omzet genereren uit de winning van olie uit teerzanden.

Door het smelten van de ijskappen wordt het steeds aantrekkelijker om olie en gas uit de poolgebieden te winnen omdat die steeds beter bereikbaar worden. Maar het oppompen van olie en gas in deze gebieden heeft grote negatieve effecten op het milieu en klimaat. Zo zijn de risico’s op olierampen groot en is dit door de slechte infrastructuur moeilijk te herstellen. De kwetsbare natuur in deze gebieden komt hierdoor steeds meer onder druk te staan. We sluiten daarom instellingen uit die meer dan 10% van hun omzet genereren uit de olie- en gaswinning in de poolgebieden (‘arctic drilling’).

Naast deze vormen van fossiele brandstoffen sluiten we ook beleggingen uit in ondernemingen die betrokken zijn bij de productie van tabak. Tabak is schadelijk voor de gezondheid en is zeer verslavend. De gezondheidskosten voor de maatschappij door het gebruik van tabak zijn zeer hoog. De nadelen van tabak gaan in zekere zin ook op voor alcohol. Hier zien we echter een groot verschil. De argumenten gelden niet voor een matig gebruik van alcohol. Om die reden worden alcoholproducenten vooralsnog niet uitgesloten.

Waar wordt uitsluiting toegepast?

Het bovenstaand omschreven uitsluitingsbeleid wordt toegepast op alle beleggingen die op naam staan van SBZ Pensioen in beursgenoteerde markten (aandelen, bedrijfsleningen en staatsobligaties van zowel ontwikkelde als opkomende landen). Bij beleggingsfondsen is het niet SBZ Pensioen die verantwoordelijk is voor het beleid, maar de fondsdirectie. Wij monitoren de posities die het beleggingsfonds inneemt en overleggen met de fondsdirectie om ze te overtuigen uit te stappen. Als het beleid van het beleggingsfonds in de praktijk te veel afwijkt van het beleid van SBZ Pensioen dan vervangen wij het beleggingsfonds.

Bij bij beleggingsdocumenten vindt u de uitsluitingenlijst beleggen.

Een deel van de beleggingen wordt ingezet om, naast een goed rendement, specifieke MVB-doelen te realiseren. Dit wordt impactbeleggen genoemd. SBZ Pensioen richt zich hierbij op de focusthema’s ‘Gezondheidszorg verbeteren, beter toegankelijk en/of goedkoper maken’, ‘milieu- en klimaatbeheersing’ en ‘toegang tot financiële diensten’. Zo belegt het pensioenfonds bijvoorbeeld in verschillende zon- en windenergieprojecten en in specialistische zorgziekenhuizen in armere landen.

Met impactbeleggen gaan we een stap verder dan het beheersen van risico’s die te maken hebben met milieu, sociale omstandigheden en goed bestuur. Bij impactbeleggen willen we een positieve impuls geven aan thema´s die SBZ Pensioen specifiek belangrijk vindt: milieu en klimaat, gezondheidszorg en toegang tot financiering. We meten bijvoorbeeld de impact op bespaarde CO2 en het aantal patiënten dat toegang krijgt tot zorg in de buurt. Door verbeteringen op deze thema’s te realiseren, verwachten wij niet alleen een maatschappelijke winst, maar ook een economische winst waarvan andere beleggingen meeprofiteren.

Enkele voorbeelden:

Gezondheidszorg verbeteren, beter toegankelijk en/of goedkoper maken (UN SDG 2, 3 en 4)

Een goede gezondheid levert naast de maatschappelijke winst ook economische winst op. Zo leiden een hoog ziekteverzuim en slechte gezondheid vaak tot hogere arbeidskosten voor werkgevers. SBZ Pensioen wil zorg beter toegankelijk maken. Dit betekent dat we ons onder andere richten op initiatieven die de zorg verbeteren. Zo hebben we bijvoorbeeld via een impactfonds geïnvesteerd in specialistische ziekenhuizen in Nigeria en Bangladesh. Verder is er via het Evercare-fonds een opleiding gezondheidszorg gelanceerd met als doel om in de komende 10 jaar meer dan 10.000 studenten op te leiden tot verpleegkundige. Gezondheidszorg ligt als thema vanzelfsprekend dicht bij SBZ Pensioen.

Betere toegang tot financiële diensten (UN SGD 1)

Een groot deel van de wereldbevolking in opkomende landen heeft nog steeds geen of moeilijk toegang tot financiële diensten. Met dit thema richt SBZ Pensioen zich op het uitbreiden van de toegang tot financiële instrumenten door het voor een groter deel van de bevolking betaalbaar te maken en beschikbaar te stellen. Door meer mensen toegang te geven tot de digitale economie, zijn ze beter in staat zichzelf te ontwikkelen. Dit speelt uiteindelijk een belangrijke rol in langdurige economische groei van de wereldeconomie. Zo heeft SBZ Pensioen bijvoorbeeld via een impactfonds beleggingen gedaan in Fidelty Bank in Ghana, wat helpt de toegang tot financiële diensten voor de lokale bevolking te bevorderen.

Milieu- en klimaatbeheersing (UN SDG 6, 7 en 13)

De uitstoot van broeikasgassen zorgt ervoor dat de aarde steeds warmer wordt. Dit heeft grote gevolgen voor de economie, de mens, de natuur en het milieu. Vanwege deze enorme consequenties is het tegengaan van de opwarming van de aarde één van de belangrijkste thema’s voor de impact portefeuille van SBZ Pensioen. Zo belegt het pensioenfonds onder andere in verschillende zonne- en windenergieprojecten. Dit zijn projecten die zich richten op duurzame energieopwekking uit afvalverbranding (zoals bijvoorbeeld in ‘Green Recovery Projects’ in het Verenigd Koninkrijk), en andere duurzame innovaties met als doel de energietransitie te versnellen. We beleggen niet rechtstreeks in deze projecten maar via fondsen van bijvoorbeeld Brookfield, Impax en Partners Group. Lees meer informatie over onze klimaatdoelen in ons klimaatplan.

Waar wordt impactbeleggen toegepast?

Impactbeleggen passen we vooral toe binnen de portefeuille ‘Private markten. Deze beleggingen doen we alleen in de Middelloonregeling. In deze portefeuille worden beleggingen gedaan in bedrijven (vaak niet beursgenoteerd) die qua omvang vaak kleiner zijn dan de bedrijven die we op andere plekken in onze portefeuille aanhouden. Door de kleinere omvang en de duidelijke focus op onze thema’s verwachten we dat deze bedrijven onze doelen kunnen halen. Daarnaast creëren we ruimte in obligatiemandaten om in green bonds te beleggen. Hier maken we concrete afspraken over in de mandaten.